Na zakup protezy osoba po amputacji może liczyć na wsparcie finansowane z instytucji publicznych, tj. NFZ, MOPS/PCPR oraz PFRON. Dowiedz się, jakie musisz spełniać warunki, aby je uzyskać, oraz o jakie kwoty możesz się ubiegać.

Refundacja protezy z NFZ

Proces uzyskania dofinansowania do protezy kończyny z Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ) zaczyna się od uzyskania skierowania od lekarza pierwszego kontaktu do specjalisty, np. chirurga dziecięcego, chirurga naczyniowego, chirurga ogólnego, chirurga onkologa, ortopedy traumatologa, specjalisty w dziedzinie fizjoterapii, lekarza rehabilitacji. 
Jeżeli posiadasz znaczny stopień niepełnosprawności, możesz dostać się do lekarza bez uprzedniego skierowania w przeciągu 7 dni.

Należy udać się na wizytę do lekarza specjalisty, który wystawi zlecenie na zaopatrzenie w wyrób medyczny z konkretnym kodem NFZ, który jest niezbędny do dalszej procedury. Zlecenie to ważne jest 1 rok.

Po otrzymaniu zlecenia należy dostarczyć je do wybranej firmy ortopedycznej, która będzie wykonywać zaopatrzenie ortopedyczne. Firma ta dopełnia już pozostałe formalności związane z refundacją kosztów i rozliczy przyznane wsparcie finansowe.

NFZ refunduje koszty protezy zgodnie z ustalonymi limitami. O dofinansowanie można starać się standardowo co 3 lata od czasu rozliczenia (odbioru) ostatniego zlecenia na ten sam kod lub też częściej w przypadku osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności. 

Kwoty refundacji z NFZ uzależnione są od rodzaju amputacji oraz poziomu mobilności pacjenta, który ustala lekarz specjalista podczas wystawiania zlecenia na wyroby medyczne. Kwoty dofinansowania z NFZ znajdziesz w wykazie dofinansowań do protez kończyn 2025. Więcej o poziomach mobilności określonych przez NFZ dowiesz się – tutaj.

Dofinansowania do zakupu protezy z MOPS lub PCPR 

Osoba, która otrzyma zlecenie na protezę z NFZ, może starać się o dofinansowanie do zakupu przedmiotów ortopedycznych i środków pomocniczych z Ośrodka Pomocy Społecznej lub Centrum Pomocy Rodzinie. Drugim kryterium otrzymania dofinansowania jest kryterium dochodowe w przeliczeniu na jednego członka rodziny, obliczone za kwartał poprzedzający miesiąc złożenia wniosku, nie przekracza kwoty: 50% przeciętnego wynagrodzenia na osobę we wspólnym gospodarstwie domowym, 65% przeciętnego wynagrodzenia w przypadku osoby samotnej. Aktualną wartość średniego wynagrodzenia brutto sprawdzisz – tutaj.

PCPR lub MOPS określa terminy składania i rozpatrywania wniosków w ciągu danego roku oraz podejmuje decyzję o wysokości dofinansowania. Maksymalna kwota dofinansowania wynosi 150% kwoty limitu ze zlecenia NFZ. 

Aby móc starać się o dofinansowanie należy skompletować odpowiednie dokumenty do wniosku o dofinansowanie: 
– kserokopia orzeczenia o stopniu niepełnosprawności,
– kserokopia zlecenia lekarskiego na zaopatrzenie ortopedyczne, 
– faktura proforma zakupu protezy,
– oświadczenie o miesięcznych dochodach osoby niepełnosprawnej lub jego opiekuna, w przeliczeniu na jednego członka rodziny pozostającego we wspólnym gospodarstwie domowym.

Wniosek można złożyć w wersji papierowej w swoim PCPR/MOPS lub online w Systemie Obsługi Wsparcia (SOW). Adres właściwego urzędu dla konkretnego regionu znajdziesz – tutaj.

Po złożeniu wniosku należy oczekiwać na decyzję o wysokości przyznanej kwoty, a kolejno dostarczyć kopię lub skan decyzji o wysokości przyznanej kwoty do pracowni ortopedycznej. Po wykonaniu zaopatrzenia ortopedycznego należy dostarczyć kserokopię zrealizowanego zlecenia lekarskiego oraz faktury ostatecznej do instytucji, która przyznała dofinansowanie. 

W przypadku, gdy PCPR/MOPS nie posiada w danym okresie środków na dofinansowanie zaopatrzenia ortopedycznego, należy i tak złożyć wniosek. Dzięki temu wniosek będzie oczekiwał  na dofinansowanie. Jeżeli w trakcie oczekiwania na dofinansowanie, zakupimy przedmiot z własnych pieniędzy, istnieje możliwość starania się o zwrot poniesionych kosztów, w przyznanej kwocie.

Kwoty dofinansowań uzależnione są od posiadanego kodu zlecenia NFZ oraz kwoty przyznanej przez PCPR/MOPS. Maksymalne kwoty dofinansowania znajdziesz w wykazie dofinansowań do protez kończyn 2025. Więcej na temat samych protez dowiesz się – tutaj.

Dofinansowanie do protezy z Aktywnego Samorządu ze środków PFRON

Z programu Aktywny Samorząd mogą skorzystać osoby posiadające orzeczenie o niepełnosprawności oraz będące w wieku aktywności zawodowej (18-65 lat dla mężczyzn i 18-60 lat dla kobiet), pracujące, poszukujące pracy lub uczące. Osoby powyżej wieku aktywności zawodowej mogą ubiegać się o dofinansowanie w ramach programu w przypadku posiadania zatrudnienia (bez względu na rodzaj zatrudnienia, w tym własna działalność gospodarcza lub rolnicza albo wolontariat trwający co najmniej 6 miesięcy).

Wniosek można złożyć bezpośrednio u realizatorów programu w Ośrodkach Pomocy Społecznej lub Centrach Pomocy Rodzinie, np. PCPR/MOPS lub też przez Internet w Systemie Obsługi Wsparcia (SOW). Adres właściwego urzędu dla konkretnego regionu znajdziesz – tutaj.

Kwoty dofinansowań z programu Aktywny Samorząd uzależnione są od rodzaju amputacji oraz poziomu zaawansowania wnioskowanej protezy. Wysokości dofinansowania znajdziesz w wykazie dofinansowań do protez kończyn 2025. O wysokości przyznanego wsparcia decyduje ekspert PFRON, który podczas spotkania rekomenduje przyznane dofinansowanie.

Istnieje możliwość ubiegania się o zwiększenie dofinansowania do maksymalnie trzykrotności kwoty podstawowej w przypadku protezy na IV poziomie jakości. Kwota ta musi zostać zatwierdzona przez eksperta PFRON, a potrzeba zwiększenia dofinansowania umotywowana faktycznymi potrzebami wnioskodawcy dla zwiększenia zdolności do pracy. Więcej na temat poziomów zaawansowania protez dowiesz się – tutaj.

Można starać się także o refundację kosztów dojazdu na spotkanie z ekspertem PFRON w zależności od poniesionych kosztów, nie więcej niż 220 zł.

Po uzyskaniu dofinansowania wnioskodawca otrzymuje umowę o przyznaniu dofinansowania, którą należy dostarczyć do wybranej pracowni ortopedycznej. Po wykonaniu zaopatrzenia do realizatora programu należy dostarczyć fakturę potwierdzającą zakup protezy, a także odbyć ponowne spotkanie weryfikacyjne z ekspertem PFRON.

Odszkodowanie po amputacji

Warto pamiętać, że w niektórych przypadkach osoby po amputacji kończyny mogą otrzymać odszkodowanie, zadośćuczynienie, rentę z ubezpieczenia sprawcy wypadku lub pracodawcy. Szczególnie takie możliwości mają ofiary wypadków komunikacyjnych, wypadków w pracy, ale także w przypadku błędów lekarskich. Każdorazowo warto skonsultować swój przypadek z adwokatem lub radcą prawnym, który dokładnie zweryfikuje indywidualną sytuację. Czasami wydaje się, że nie ma możliwości dochodzenia odszkodowania (ofiara przyczyniła się do wypadku) lub sprawa jest nieoczywista, jednak nawet w takich sytuacjach warto upewnić się, odbywając konsultację prawną. Czas na wszczęcie takiego postępowania jest ograniczony, więc nie warto długo zwlekać. Warto również pamiętać, aby porównać dostępne na rynku oferty i stawki prawników. Zawsze zachęcam do rozważenia wszczęcia postępowania sądowego ze względu na możliwość zabezpieczenia pokrycia kosztów zakup protez, rehabilitacji czy też leczenia na przyszłość.

Subkonto i 1,5% podatku na protezę

Środki na protezę możemy także pozyskać poprzez zbiórki 1,5% podatku w fundacjach, które mają status Organizacji Pożytku Publicznego (OPP) i umożliwiają prowadzenie zbiórki środków na indywidualnych subkontach. Warto pamiętać, że zbiórki 1,5% podatku odbywają się w okresie od stycznia do końca kwietnia, a środki na subkontach dostępne są dopiero jesienią. Kluczowa jest w tym przypadku promocja zbiórki 1,5%, aby rodzina, znajomi mogli dowiedzieć się o tym, że mogą przekazać swój 1,5% podatku. Pamiętajmy także, że posiadanie subkonta umożliwia również otrzymywanie darowizn, które dodatkowo mogą wspomóc zbiórkę środków. Przed wyborem fundacji, w której założymy konto, przeczytajmy regulamin, umowę, a szczególnie porównajmy procentową wysokość prowizji pobieranej przez fundację od wysokości uzbieranych środków z 1,5% podatku oraz darowizn. Im mniejszy procent, tym więcej środków zostanie do wykorzystania na zakup protezy, jej elementów, rehabilitacji, czy inne potrzebne rzeczy. Tu możesz sprawdzić, czy dana organizacja ma status OPP.

Zbiórki na protezę kończyny

Zbiórki charytatywne są bardzo powszechne i często wybierane przez osoby po amputacji, ponieważ relatywnie szybko przynoszą efekty. Polegają one na opisaniu sytuacji, celu pomocy, a osoby indywidualne mogą wesprzeć daną zbiórkę wybraną kwotą. Również w tym przypadku kluczowa jest jednak promocja zbiórki w mediach społecznościowych, wśród rodziny, przyjaciół itd., bez tego zbiórka nie dotrze do dużej liczby osób, które będą mogły ją wesprzeć. Takie zbiórki prowadzą portale, tj. zrzutka.pl, pomagam.pl, siepomaga.pl, polakpotrafi.pl, polakpomaga.pl. Przed wyborem portalu, przeczytajmy regulamin, umowę, a szczególnie porównaj procentową wysokość, która pobierana jest od wysokości uzbieranych środków. Im mniejszy procent, tym więcej środków zostanie do wykorzystania na faktyczny cel zbiórki.

Istnieją również inne możliwości zbierania środków na zakup protezy, tj. zbiórki publiczne do puszek podczas różnego rodzaju wydarzeń, koncertów charytatywnych. W tym przypadku ograniczeniem jest jedynie nasza wyobraźnia. Pamiętaj, tylko żeby za każdym razem zapoznać się z regulaminem i umową z organizatorem zbiórek oraz zapoznać się z kwestiami podatkowymi od otrzymanych darowizn.

Dofinansowania z fundacji na zakup protezy

Warto również sprawdzić możliwości wnioskowania o zakup potrzebnego sprzętu do różnych fundacji, które zajmują się tego typu wsparciem finansowym. Najczęściej polega to na złożeniu wniosku na formularzu fundacji i dołączeniu wymaganych załączników. Pamiętajmy jednak, że środki fundacji są zwykle ograniczone, a na rozpatrzenie wniosku należy poczekać często nawet kilka miesięcy. Niestety nie ma pewności, czy wsparcie zostanie przyznane i w jakiej wysokości. Warto jednak rozważyć taką możliwość, jeżeli potrzebna kwota jest wysoka.


Sprawdź odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dot. dofinansowań do protez kończyn – tutaj.